Μελέτη στο σπίτι: είναι όντως απαραίτητη;

Μια κλασσική μέθοδος των απανταχού εκπαιδευτικών είναι η εργασία για το σπίτι. Τα παιδιά καλούνται να λύσουν επιπλέον ασκήσεις, να γράψουν κείμενα, να ολοκληρώσουν πρότζεκτ για τα οποία δεν επαρκεί η σχολική ώρα. Άραγε, αυτή η πρακτική είναι ωφέλιμη;

Υπάρχουν οφέλη από την μελέτη στο σπίτι;

                               Ναι !

- Ανακεφαλαίωση. Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης και ένα καλό φρεσκάρισμα, είναι πάντα ωφέλιμο.
- Ανάπτυξη εξατομικευμένων στρατηγικών μελέτης. Το παιδί μαθαίνει να διαβάζει μόνο του, να ψάχνει πηγές, να βάζει στόχους, να οργανώνει το χρόνο του. Με λίγα λόγια, αποκτά δεξιότητες απαραίτητες για την ζωή.
- Αυτονομία. Το παιδί μαθαίνει να είναι ανεξάρτητο και να αυτοπειθαρχείται, ώστε να πετύχει τους στόχους τους.

Πόση ώρα πρέπει να διαβάζουν τα παιδιά;

Υπάρχουν ποικίλες έρευνες που προσπαθούν να βρουν τον ενδεδειγμένο χρόνο μελέτης στο σπίτι. Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα παιδιά 5-7 ετών πρέπει να απασχολούνται με σχολική μελέτη, μια ώρα εβδομαδιαίως, τα παιδιά 7-9 ετών, μια ώρα εβδομαδιαίως και τα παιδιά 9-11 ετών, μισή ώρα ημερησίως.

Τα παιδιά 11-13 ετών , καλό είναι να μελετούν 45-90 λεπτά ημερησίως, τα παιδιά 13-16 ετών 1-2 ώρες και τα παιδιά 16 και πάνω, μέχρι 3-4 ώρες ημερησίως.

Τόση λίγη ώρα;

Στο ελληνικό σχολείο υπάρχει η παθογένεια της φωτοτυπίας. Ειδικά στο δημοτικό σχολείο, η φωτοτυπία με επιπλέον ασκήσεις είναι ο κανόνας, με τους γονείς να ενθαρρύνουν αυτό το μέτρο.
Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες ασκήσεις είναι παραλλαγές αυτών που έχει το σχολικό βιβλίο, με αποτέλεσμα να μη προκαλούν το μαθητικό ενδιαφέρον.Δεν είναι λίγες οι φορές δε, που το παιδιά θυμάται απέξω την μεθοδολογία ή απλώς κοιτά τις ήδη λυμένες ασκήσεις και λύνει την φωτοτυπία “τυφλοσούρτη”.
Αυτό όμως, δεν έχει κανένα παιδαγωγικό όφελος, αφού η μάθηση έρχεται μέσω της κατανόησης και της εφαρμογής της γνώσης σε ποικίλες περιστάσεις.

Και τότε πως θα μάθει;

Οι πλέον σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες είναι οι κοινωνιοπολιτισμικές θεωρίες για την μάθηση. Υπάρχουν διάφορα ρεύματα και σχολές, αλλά όλοι συμφωνούν ότι η μάθηση έχει κοινωνικό χαρακτήρα και κατακτάται μέσα από την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα.
Οι άνθρωποι παρατηρούν, μιμούνται τους άλλους και μέσα από τον αναστοχασμό, ρυθμίζουν την συμπεριφορά τους.

Ο Λεβ Βυγκότσκυ ήταν ο άνθρωπος που εισήγαγε την κοινωνικό- πολιτισμική προσέγγιση της μάθησης και υποστήριζε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συντελείται.

Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, ο δάσκαλος παρέχει στο μαθητή πλούσιο μαθησιακό περιβάλλον για να τον βοηθήσει να αυτοαναπτυχθεί, αλλά ταυτόχρονα είναι και ενεργός διαμεσολαβητής των κοινωνικών και πολιτισμικών νοημάτων που το παιδί καλείται να κατακτήσει.

Το παιδί μαθαίνει μέσα από την αλληλεπίδραση με τους “σημαντικούς άλλους” δηλαδή ενήλικες που έχει ως πρότυπα, όπως τους εκπαιδευτικούς. Πρέπει να θυμόμαστε, ότι το σχολείο είναι ο κατεξοχήν χώρος της μάθησης, αφού εκεί ο δάσκαλος δημιουργεί ένα θετικό κλίμα και μέσα από την συνεργασία με συμμαθητές, το παιδιά ανακαλύπτει την γνώση.

Ο εκπαιδευτικός καλείται να έχει υποβοηθητικό ρόλο και στηρίζει το παιδιά στην ολοένα μεγαλύτερη κατάκτηση της αυτονομίας του.

Οι εκπαιδευτικοί είναι καταρτισμένοι γνωστικά, παιδαγωγικά και διδακτικά και άρα είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για την μαθησιακή διαδικασία. Οι γονείς δεν είναι διδακτικά καταρτισμένοι, οπότε συχνά καταλήγουν πιεστικοί, αφού έχουν ως κύριο μέλημα την ολοκλήρωση της μελέτης.

Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς λειτουργούν βαθμοθηρικά και διορθώνουν τις ασκήσεις, φτιάχνουν κατασκευές, συμπληρώνουν φυλλάδια, μόνο και μόνο για να μη πάρει κακό βαθμό το παιδί.

Πρέπει να μειωθεί το επιπλέον υλικό για μελέτη;

Η συζήτηση για καθολική απαγόρευση της σχολικής μελέτης έχει ήδη ξεκινήσει. Στην Ισπανία έγινε απεργία για να καταργηθεί το homework και στην Φιλανδία, που πάντα αριστεύει στις έρευνες για καλές πρακτικές στα σχολεία, η μελέτη στο σπίτι δεν ξεπερνά τις τρεις ώρες την εβδομάδα.

Όλες οι διαμαρτυρίες ξεκινούν από το καθολικά αποδεκτό γεγονός ότι ένας μαθητής πρέπει να έχει ελεύθερο χρόνο για να διασκεδάσει ή να ασχοληθεί με τα χόμπι του. Ένα χαρούμενο παιδί πηγαίνει με όρεξη στο σχολείο, ενώ ένα παιδί που ασφυκτιά ανάμεσα σε σχολείο, φροντιστήρια, homework είναι πολύ πιθανόν να κουραστεί και να εκφράσει σχολική άρνηση.

Το σημαντικό είναι τα παιδιά να αγαπήσουν την γνώση και όχι να ταυτίσουν τα βιβλία με την κούραση και τα ξενύχτια. Διαβάζουμε για να αποκτήσουμε εργαλεία κατανόησης του κόσμου, όχι για να παπαγαλίσουμε πράγματα που σύντομα θα ξεχάσουμε.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν μικρή συσχέτιση του homework με την σχολική επιτυχία, ενώ όλες συμφωνούν ότι το (λίγο) homework είναι απαραίτητο μόνο για μεγαλύτερους μαθητές.

Και πάλι όμως, το διάβασμα στο σπίτι πρέπει να αφορά την εκμάθηση ημερομηνιών, τύπων και γεγονότων, δηλαδή πληροφοριών που αναγκαστικά χρειάζονται αποστήθιση.

Η παπαγαλία ολόκληρων σελίδων δεν βοηθά πουθενά, ενώ στα μικρά παιδιά ωφέλιμα είναι homework που είναι σύντομα, σχετικά με τα ενδιαφέροντα τους και εμπλέκουν δημιουργικά την οικογένεια.

Το παιδί θα μάθει περισσότερα από μια επίσκεψη σε μουσείο, μια θεατρική παράσταση ή ακόμα και μια βόλτα στη πόλη, αρκεί να θέλει να παρατηρήσει και να κατανοήσει.

Ως συμπέρασμα πρέπει να πούμε ότι η μάθηση πρέπει να συντελείται μέσα στο χώρο του σχολείου, με τη βοήθεια του δασκάλου. Η επιπλέον μελέτη πρέπει να είναι πολύ περιορισμένη, ώστε το παιδιά να μην συσχετίσει το διάβασμα με αρνητικά συναισθήματα.

Αν ο χρόνος μετά το σχολείο γεμίσει με βιβλία, ταινίες, χόμπι, αθλήματα θα αποβεί περισσότερο ωφέλιμος για τους μαθητές και θα τους κάνει να αγαπήσουν την γνώση αληθινά. Ας είναι αυτός ο στόχος μας.
           
http://www.meletontas.gr/blog/paidagogiki/meleti-sto-spiti-inai-ontos-aparaititi