Τι είναι Δυσγραφία: Ορισμός, Συμπτώματα και Αντιμετώπιση

Πριν παραθέσουμε τον ορισμό της Δυσγραφίας κρίνεται απαραίτητο να ορίσουμε τι είναι Γραφή. Γραφή είναι «η παράσταση του λόγου ή της σκέψης με ένα σύστημα γραφικών συμβόλων, κυρίως επάνω σε χαρτί». Επιπροσθέτως, γραφή είναι «το ύφος, το στυλ, ο τρόπος με τον οποίο είναι γραμμένο ένα κείμενο». Πρόκειται για το προσωπικό στυλ γραφής που έχει ο καθένας μας.

Είναι προσωπικό και μοναδικό. Ωστόσο, πολλές φορές τα παιδιά δυσκολεύονται να αναπτύξουν προσωπικό τρόπο γραφής όπως και να μεταφέρουν τη σκέψη τους στο χαρτί καθώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη σχεδίαση των γραμμάτων και των συμβόλων, στον προσανατολισμό τους και όχι μόνο.
Τότε λέμε ότι τα παιδιά παρουσιάζουν Δυσγραφία. Για να καταλάβουμε καλύτερα τη Δυσγραφία θα δούμε στη συνέχεια τον ορισμό καθώς και τα χαρακτηριστικά της.

Ορισμός της Δυσγραφίας Σύμφωνα με των ορισμό των Caramazza, Capasso και Miceli (1996) που παρατίθεται στον ισότοπο της «Ελληνικής Εταιρίας Δυσλεξίας»: η Δυσγραφία χαρακτηρίζεται από «ελλειμματική επεξεργασία στη μετατροπή των ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων σε κινητική συμπεριφορά, από δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι και μία γενική ασυνέπεια αναγνωστικού επιπέδου και γραφής». 

Η Δυσγραφία είναι επίκτητη βλάβη που σχετίζεται άμεσα με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (Κ.Ν.Σ.). Πρωτοεμφανίζεται όταν το παιδί ξεκινά να γράφει. Δηλαδή στο νηπιαγωγείο (4 ετών περίπου) ή την πρώτη δημοτικού (6 ετών περίπου). Τις περισσότερες φορές συνυπάρχει με άλλες μαθησιακές δυσκολίες.

Προσοχή στη διαφορά μεταξύ Δυσγραφίας και Κακογραφίας. Η πρώτη ανήκει στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες σε αντίθεση με τη δεύτερη που δεν ανήκει.

Επίσης, Προσοχή στις διαφορές μεταξύ Δυσγραφίας και δυσκολιών στην γραπτή έκφραση.
Η πρώτη αναφέρεται στην απόδοση των συμβόλων ενώ η δεύτερη στην παραγωγή γραπτού λόγου (οργάνωση, δομή, περιεχόμενο).
Σημείωση: Σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες (και στην Ελλάδα) κατηγοριοποιούν τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) στη Δυσλεξία (όπου συγκεντρώνουν τις δυσκολίες δυσαναγνωσίας, δυσγραφίας, δυσορθογραφίας, δυσαριθμησίας) και β) στη ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα). Τονίζεται ότι συχνά η ΔΕΠΥ ακολουθεί (συνυπάρχει με) τη Δυσλεξία χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη Δυσγραφία θα δούμε στη συνέχεια μερικά από τα χαρακτηριστικά/συμπτώματά της.

Συμπτώματα και Χαρακτηριστικά Δυσγραφίας.

Συμπτώματα και Χαρακτηριστικά Δυσγραφίας Χαρακτηριστική γραφή παιδιού με δυσγραφία Δυσανάγνωστα γράμματα. Ακανόνιστο μέγεθος γραμμάτων. Χρήση μικρών και κεφαλαίων γραμμάτων μέσα στην ίδια λέξη (αδΕρφη). Ορθογραφικά λάθη (βλ. άρθρο «Δυσορθογραφία»). Παράλειψη, αντικατάσταση, απουσία γραμμάτων/λέξεων (βλ. άρθρο «Δυσορθογραφία»). Γράμματα που διαθέτουν είτε λιγότερες είτε περισσότερες γραμμές απ’ όσες χρειάζονται. (πχ γράφουν το γράμμα Ξ με 4 γραμμές) Δυσκολία συμμόρφωσης με τους κανόνες γραφής (προσανατολισμός γραμμάτων/αριθμών, γραφή πάνω στη γραμμή του τετραδίου, περιθώρια, οργάνωση/χρήση χαρτιού).
Τα γράμματα χειροτερεύουν όσο περνά η ώρα και επέρχεται η κούραση.

Αδυναμία παράδοσης της γραπτής εργασίας μέσα στον προκαθορισμένο χρόνο. Αδυναμία του παιδιού να αντιγράψει ορθώς το κείμενο που βλέπει ή ακούει. Κακή στάση του σώματος και πόνος κατά τη γραφή. Ανορθόδοξη τοποθέτηση του χεριού, του μολυβιού και γενικώς των σημείων του σώματος που λαμβάνουν μέρος στη γραφή. Η κόπωση έρχεται γρήγορα. Το παιδί ψιθυρίζει αυτά που γράφει.

Συμπτώματα και Χαρακτηριστικά Κακογραφίας Δυσανάγνωστα γράμματα. Ακανόνιστο μέγεθος γραμμάτων. Ορθογραφικά λάθη. Δυσκολία συμμόρφωσης με τους κανόνες γραφής (γραφή πάνω στη γραμμή του τετραδίου).

Ο κακόγραφος μαθητής όταν συγκεντρώνεται και δίνει προσοχή στο γραπτό λόγο του περιορίζει σε σημαντικό βαθμό τα ορθογραφικά λάθη, κάνει όμορφα γράμματα και συμμορφώνεται με τους κανόνες γραφής.

Τρόποι Αντιμετώπισης Δυσγραφίας. Όπως επισημαίνουμε πάντοτε σε γονείς και εκπαιδευτικούς οποιαδήποτε λύση εφαρμόζεται σε συνεννόηση με τους ειδικούς θεραπευτές. Για την ακρίβεια εκείνοι προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης και μεθόδους θεραπείας και οι γονείς/εκπαιδευτικοί συμμορφώνονται με τις υποδείξεις τους. Ειδικοί θεραπευτές και κατάλληλοι για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών και των συνεπειών τους είναι οι: Λογοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές, Ειδικοί Παιδαγωγοί και Ψυχολόγοι. Οι γονείς οφείλουν να είναι πολύ προσεκτικοί στην επιλογή των θεραπευτών καθώς υπάρχουν άνθρωποι που παρουσιάζονται ως ειδικοί ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.

Στρατηγικές Αντιμετώπισης. Το παιδί διαλέγει μόνο του το μολύβι/στυλό που το διευκολύνει. Το παιδί γράφει σε τετράδιο με γραμμές. Υπενθυμίζουμε στο παιδί ότι δε μπορεί να ξεφεύγει από το όριο της γραμμής και του τετραδίου.

Δείχνουμε στο παιδί πώς να κρατάει το μολύβι, τη σωστή στάση του σώματος, πώς να τοποθετεί τα δάχτυλά του και το υπόλοιπο χέρι του όταν γράφει. Δίνουμε στο παιδί ασκήσεις πρώτης γραφής ανεξάρτητα από την ηλικία και την τάξη του. Ενισχύουμε την καλή συμπεριφορά. Κόβουμε τις κακές συνήθειες γραφής Φτιάχνουμε λέξεις με πλαστελίνη ή άλλο υλικό και παρακινούμε το παιδί να κάνει το ίδιο. Θυμόμαστε ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι ούτε τεμπέλικο ούτε περιορισμένων νοητικών ικανοτήτων.

Είναι ένα παιδί που έχει ειδικές ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ανάγκες και χρειάζεται συνεχή ψυχολογική υποστήριξη από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς για να μπορέσει να ανθίσει και να δείξει τις δυνατότητές του.

Πηγή: http://www.taexeiola.gr/mathisiakes-dyskolies